دستورالعملهای گزارش دهی PRISMA، CONSORT، ACCORD و STROBE
59 Views
انجام تحقیقات واضح، شفاف و تکرارپذیر فقط یک ایده‌آل نیست – بلکه یک ضرورت است. با این حال، بدون دستورالعملهای ساختارمند، جزئیات حیاتی می‌توانند نادیده گرفته شوند که اعتبار و نتایج مفید همتاداوری را خدشه دار می کند. اینجاست که دستورالعملهای گزارش‌دهی وارد عمل می‌شوند. این دستورالعمل‌ها که برای استانداردسازی و تقویت متن تحقیق تدوین شده‌اند، تضمین می‌کنند که مطالعات کامل، شفاف و آماده انتشار هستند.
شبکه EQUATOR (ارتقاء کیفیت و شفافیت تحقیقات سلامت) نقش محوری در ترویج این استانداردها ایفا می‌کند و منابع ضروری را برای محققان ارائه می‌دهد. از جمله شناخته‌شده‌ترین دستورالعمل‌ها می‌توان به PRISMA، CONSORT، ACCORD و STROBE اشاره کرد که هر کدام متناسب با طرح‌های مطالعاتی خاصی طراحی شده‌اند. بیایید آنها را به تفصیل بررسی کنیم.
دستورالعملهای کلیدی گزارش‌دهی برای گزارش‌دهی کارآمد تحقیقات
PRISMA: آیتم های گزارش‌دهی ترجیحی برای بررسی‌های سیستماتیک و متاآنالیزها
هدف: PRISMA برای بهبود گزارش‌دهی بررسی‌های سیستماتیک و سایر انواع سنتز شواهد طراحی شده است، علاوه بر این، PRISMA-ScR برای بررسی‌های دامنه‌دار (scoping) طراحی شده است.
بیانیه PRISMA 2020 شامل موارد زیر است:
- یک چک لیست 27 موردی برای اطمینان از گزارش‌دهی جامع
- یک چک لیست مبسوط برای راهنمایی بیشتر
- یک نمودار جریان یا فلودیاگرام برای ترسیم فرآیند انتخاب مطالعه
- یک سند “توضیح و تفصیل” برای روشن شدن هر آیتم از چک لیست
CONSORT: استانداردهای تلفیقی گزارش کارآزمایی‌ها
هدف: CONSORT چارچوبی ساختارمند برای گزارش‌دهی واضح و کامل کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده (RCTs) ارائه می‌دهد.
بیانیه CONSORT 2010 شامل موارد زیر است:
- یک چک‌لیست 25 موردی که جنبه‌های کلیدی گزارش کارآزمایی را پوشش می‌دهد
- شش بخش ساختارمند: عنوان و چکیده مقاله، مقدمه مقاله، روش‌های مقاله، نتایج مقاله، بحث مقاله و سایر اطلاعات
- افزونه‌ها یا extension هایی مانند CONSORT Outcomes 2022 که زیرمواردی را برای بهبود گزارش‌دهی در مورد پیامدها و روش‌های آماری اضافه می‌کنند.
ACCORD: سند گزارش اجماع دقیق
هدف: ACCORD چارچوبی ساختارمند برای گزارش‌دهی واضح و کامل از روش‌های اجماع مورد استفاده در تحقیقات زیست‌پزشکی و اقدامات بالینی ارائه می‌دهد.
بیانیه ACCORD شامل موارد زیر است:
- یک چک‌لیست جامع با ۳۶ مورد گزارش‌دهی که برای روش‌های مختلف اجماع، از جمله جلسات ساده و تکنیک‌های سیستماتیک مانند دلفی، قابل اجرا است.
- قابل اجرا برای طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های مرتبط با سلامت، مانند دستورالعملهای عمل بالینی، دستورالعملهای تشخیصی و تدوین سیاست‌ها.
STROBE: تقویت گزارش‌دهی مطالعات مشاهده‌ای در اپیدمیولوژی
هدف: STROBE چارچوبی ساختارمند برای گزارش‌دهی واضح و کامل مطالعات مشاهده‌ای در اپیدمیولوژی ارائه می‌دهد و شفافیت و تکرارپذیری را افزایش می‌دهد.
دستورالعمل STROBE شامل موارد زیر است:
- یک چک لیست ۲۲ موردی که جنبه‌های کلیدی گزارش‌دهی مطالعات مشاهده‌ای، از جمله طراحی مطالعه، روش‌ها، نتایج و بحث را پوشش می‌دهد.
- افزودنی‌ها و تطبیق‌ها برای انواع خاص مطالعه، مانند مطالعات کوهورت، مطالعات مورد-شاهدی و مطالعات مقطعی.
این دستورالعمل‌ها با تضمین مستندسازی دقیق و تقویت تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد، قابلیت اطمینان تحقیقات را افزایش می‌دهند. تمایز قائل شدن بین آنها بسیار مهم است، زیرا هر کدام اهداف تحقیقاتی متمایزی را دنبال می‌کنند. علاوه بر این، مطالعات خاص نیاز به دستورالعملهای خاصی دارند که توسط مجلات الزامی شده‌اند و پیروی از استانداردهای مناسب، دقت روش‌شناختی را تضمین می‌کند، شفافیت را افزایش می‌دهد و اعتبار یافته‌ها را در چارچوب خاص مطالعه بهبود می‌بخشد.
مقایسه دستورالعملهای گزارش‌دهی
جدول زیر مقایسه جامعی از PRISMA، CONSORT، ACCORD و STROBE ارائه می‌دهد و تمرکز، ویژگی‌های کلیدی، موارد چک‌لیست، انواع مطالعه و اهداف اصلی آنها را برجسته می‌کند:
| دستورالعمل | تمرکز | ویژگی های کلیدی | آیتم های چک لیست | نوع مطالعه | هدف اصلی |
| PRISMA | مرورهای سیستماتیک و متاآنالیزها | فلودیاگرام | 27 | مرورهای سیستماتیک و متاآنالیزها | بهبود شفافیت، کامل بودن و کیفیت گزارش‌دهی مرورهای سیستماتیک |
| CONSORT | کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده با گروه‌های موازی | فلودیاگرام، بر طراحی آزمایش و نتایج آن تأکید دارد، برای انواع خاص آزمایش‌ها قابل تعمیم است | ۲۵-۳۷ (بسته به پسوند یا ورژن متفاوت است) | کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده | گزارش واضح از طراحی کارآزمایی |
| ACCORD | اسناد اجماع تخصصی | گزارش جامع را در زمینه‌های خاص تضمین می‌کند | 35 | اسناد اجماع، مطالعات تخصصی | شفافیت در گزارش اجماعی |
| STROBE | مطالعات مشاهده‌ای در اپیدمیولوژی | انواع مختلف مطالعه مشاهده‌ای را پوشش می‌دهد | 22 | Cohort, Case-Control, Cross-Sectional Studies | افزایش کیفیت گزارش‌دهی |
اگرچه حوزه‌های تمرکز خاص آنها متفاوت است، اما هدف مشترکی دارند که تقویت صداقت و قابلیت اطمینان تحقیق است.
پاسخگوی سوالات و نظرات شما هستیم