سوگیری لنگر(انداختن): تعریف و مثالها

سوگیری لنگر چیست؟

سوگیری لنگر یک سوگیری شناختی است که باعث می‌شود افراد هنگام تصمیم‌گیری بیش از حد به اولین اطلاعاتی که دریافت می‌کنند، تکیه کنند. این اطلاعات «لنگر» آنها است و بر نحوه تصمیم‌گیری آنها تأثیر می‌گذارد. حتی وقتی اطلاعات اضافی به افراد ارائه می‌شود، آنها تمایل دارند وزن زیادی به لنگر اولیه بدهند که منجر به تحریف در قضاوت و تصمیم‌گیری می‌شود. تنظیمات نادرست از مقدار لنگر می‌تواند باعث شود افراد تصمیمات و تخمین‌های نهایی اشتباهی بگیرند.

به عنوان مثال، تصور کنید که در حال خرید یک لپ‌تاپ جدید هستید. اولین لپ‌تاپی که می‌بینید ۲۰۰۰ دلار قیمت دارد و از قیمت شوکه می‌شوید. این قیمت اولیه لنگر شماست. بعداً، با لپ‌تاپ دیگری مواجه می‌شوید که ۱۵۰۰ دلار قیمت دارد، که در مقایسه با لپ‌تاپ ۲۰۰۰ دلاری، معامله خوبی به نظر می‌رسد. با این حال، اگر ابتدا لپ‌تاپ ۱۵۰۰ دلاری را دیده بودید، ممکن است فکر نمی‌کردید که معامله خیلی خوبی باشد زیرا قیمت ۲۰۰۰ دلاری را برای مقایسه با آن نداشتید.

سوگیری لنگراندازی می‌تواند عواقب قابل توجهی داشته باشد، به خصوص زمانی که تصمیم‌گیری عینی حیاتی است، مانند مذاکرات یا برنامه‌ریزی مالی.

در حوزه پزشکی، سوگیری لنگراندازی می‌تواند عواقب جدی داشته باشد. پزشکان ممکن است هنگام تشخیص، به جای علائم بعدی، به شدت بر علائم اولیه تکیه کنند.

برای مثال، همه‌گیری کووید-۱۹ نگرانی‌هایی را در مورد تأثیر سوگیری لنگراندازی بر تشخیص بیماران ایجاد کرده است. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، نشان داد که پزشکان ممکن است هنگام تشخیص کووید-۱۹ مستعد سوگیری لنگراندازی باشند که به طور بالقوه منجر به عدم تشخیص سایر بیماری‌ها می‌شود (یوسف و همکاران، ۲۰۲۰).

خطرات سوگیری لنگراندازی آشکار است، زیرا تشخیص اشتباه می‌تواند خطرات قابل توجهی را برای سلامت بیمار ایجاد کند.

چرا سوگیری لنگری رخ می‌دهد؟

روانشناسان آموس تورسکی و دنیل کانمن برای اولین بار این پدیده را در دهه ۱۹۷۰ کشف کردند. آنها پیشنهاد کردند که سوگیری لنگر به این دلیل رخ می‌دهد که لنگر به عنوان نقطه مرجعی برای قضاوت‌های بعدی عمل می‌کند. اساساً، مردم از لنگر به عنوان نقطه شروع استفاده می‌کنند و سپس تصمیمات خود را از آنجا تنظیم می‌کنند، نه اینکه با هر اطلاعات جدید از ابتدا شروع کنند.

در مطالعه سوگیری لنگر تورسکی و کانمن، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا درصد کشورهای آفریقایی عضو سازمان ملل متحد را تخمین بزنند. با این حال، قبل از پاسخ دادن به این سوال، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا چرخی را که برای رسیدن به ۱۰ یا ۶۵ تنظیم شده بود، بچرخانند. شرکت‌کنندگانی که روی ۱۰ فرود آمدند، تخمین‌های بسیار کمتری نسبت به کسانی که روی ۶۵ فرود آمدند، ارائه دادند، اگرچه عدد روی چرخ ربطی به درصد واقعی کشورهای عضو سازمان ملل نداشت.

نظریه‌های روانشناسی نشان می‌دهند که سوگیری لنگر به این دلیل رخ می‌دهد که این یک میانبر است که مغز ما برای تصمیم‌گیری سریع از آن استفاده می‌کند. مغز ما به جای اینکه تمام اطلاعات موجود را با دقت بسنجد، برای ساده‌سازی فرآیند تصمیم‌گیری، به اولین اطلاعاتی که با آن مواجه می‌شود، تکیه می‌کند.

عوامل مرتبط با سوگیری لنگری

خلق و خو، شخصیت و تجربه می‌توانند بر حساسیت افراد به سوگیری لنگری تأثیر بگذارند.

تحقیقات نشان می‌دهد که خلق و خو می‌تواند بر سوگیری لنگری تأثیر بگذارد، به طوری که افرادی که نگرش مثبت دارند، نسبت به افرادی که خلق و خوی منفی دارند، احتمال بیشتری دارد که به درستی از لنگرگاه خود را وفق دهند (انگلیچ و سودر، ۲۰۰۹). به طور مشابه، ویژگی‌های شخصیتی مانند گشودگی به تجربه، اثرات سوگیری لنگر را کاهش می‌دهند. افرادی که گشودگی بالایی دارند، تمایل بیشتری به پذیرش اطلاعات جدید دارند و کمتر احتمال دارد که صرفاً به لنگرگاه اولیه تکیه کنند (کاپوتو، ۲۰۱۴).

تجربه نیز می‌تواند در سوگیری لنگری نقش داشته باشد. در یک مطالعه، شرکت‌کنندگانی که در یک حوزه موضوعی خاص تخصص داشتند، هنگام انجام تخمین‌های مربوط به آن حوزه، کمتر مستعد ابتلا به آن بودند (ولش و همکاران، ۲۰۱۴). در نتیجه، تجربه و دانش می‌تواند به افراد کمک کند تا بر اثرات سوگیری لنگری غلبه کنند.

در مجموع، اگرچه سوگیری لنگراندازی می‌تواند تا حدی منجر به قضاوت‌ها و تصمیم‌گیری‌های تحریف‌شده در همه افراد شود، عواملی مانند خلق و خو، شخصیت و تجربه می‌توانند بر میزان آسیب‌پذیری افراد در برابر این سوگیری شناختی تأثیر بگذارند. با درک این عوامل و تلاش برای کاهش تأثیر آنها، افراد می‌توانند از دام‌ها اجتناب کرده و تصمیمات عینی‌تری بگیرند.

مطالب مرتبط مفید

سوگیری در تحقیق

سوگیری خودسود یا خودخدمتی

سوگیری مطلوبیت اجتماعی