
نمونهگیری غیراحتمالی: انواع، مثالها و مزایا
تعریف: نمونهگیری غیراحتمالی به عنوان یک تکنیک نمونهگیری تعریف میشود که در آن محقق نمونهها را بر اساس قضاوت ذهنی خود به جای انتخاب تصادفی انتخاب میکند. این روش، روشی با دقت کمتر است. این روش نمونهگیری به شدت به تخصص محققان بستگی دارد. این روش با مشاهده انجام میشود و محققان از آن به طور گسترده برای تحقیقات کیفی استفاده میکنند.
نمونهگیری غیراحتمالی روشی است که در آن، برخلاف نمونهگیری احتمالی، همه اعضای جمعیت شانس برابر برای شرکت در مطالعه ندارند. هر عضو جمعیت شانس شناخته شدهای برای انتخاب شدن دارد. نمونهگیری غیراحتمالی برای مطالعات اکتشافی مانند یک نظرسنجی آزمایشی (اجرای یک نظرسنجی در یک نمونه کوچکتر در مقایسه با اندازه نمونه از پیش تعیین شده) مفیدترین است. محققان از این روش در مطالعاتی استفاده میکنند که در آنها به دلیل ملاحظات زمانی یا هزینه، نمونهگیری تصادفی با احتمال غیرممکن است.
انواع نمونهگیری غیراحتمالی
در اینجا انواع روشهای نمونهگیری غیراحتمالی آمده است:

نمونهگیری در دسترس یک تکنیک نمونهگیری غیراحتمالی است که در آن نمونهها فقط به این دلیل از جمعیت انتخاب میشوند که به راحتی در دسترس محقق هستند. محققان این نمونهها را فقط به این دلیل انتخاب میکنند که به راحتی قابل جذب هستند و محقق انتخاب نمونهای را که نماینده کل جمعیت باشد در نظر نگرفته است. در حالت ایدهآل، در تحقیقات، خوب است که نمونهای را آزمایش کنیم که نماینده جمعیت باشد. اما در برخی تحقیقات، جمعیت برای بررسی و در نظر گرفتن کل جمعیت بسیار بزرگ است. این یکی از دلایلی است که محققان به دلیل سرعت، مقرون به صرفه بودن و سهولت در دسترس بودن نمونه، به نمونهگیری در دسترس، که رایجترین روش نمونهگیری غیراحتمالی است، تکیه میکنند.
نمونهگیری متوالی
این روش نمونهگیری غیر احتمالی بسیار شبیه به نمونهگیری در دسترس است، با کمی تفاوت. در اینجا، محقق یک فرد یا گروهی از نمونه را انتخاب میکند، تحقیق را در یک دوره انجام میدهد، نتایج را تجزیه و تحلیل میکند و سپس در صورت نیاز به سراغ موضوع یا گروه دیگری میرود. تکنیک نمونهگیری متوالی به محقق این فرصت را میدهد که با موضوعات زیادی کار کند و با جمعآوری نتایجی که بینشهای حیاتی دارند، تحقیقات خود را دقیقتر کند.
به صورت فرضی در نظر بگیرید، یک محقق میخواهد اهداف شغلی کارمندان زن و مرد در یک سازمان را مطالعه کند. ۵۰۰ کارمند در این سازمان وجود دارد که به عنوان جمعیت نیز شناخته میشوند. برای درک بهتر یک جمعیت، محقق فقط به یک نمونه نیاز دارد، نه کل جمعیت. علاوه بر این، محقق به اقشار خاصی در جمعیت علاقهمند است. اینجاست که نمونهگیری سهمیهای به تقسیم جمعیت به اقشار یا گروهها کمک میکند.
در روش نمونهگیری قضاوتی، محققان نمونهها را صرفاً بر اساس دانش و اعتبار خود انتخاب میکنند. به عبارت دیگر، محققان فقط افرادی را انتخاب میکنند که برای شرکت در مطالعه تحقیقاتی مناسب میدانند. نمونهگیری قضاوتی یا هدفمند یک روش علمی نمونهگیری نیست و نکته منفی این تکنیک نمونهگیری این است که تصورات از پیش تعیینشده یک محقق میتواند بر نتایج تأثیر بگذارد. بنابراین، این تکنیک تحقیقاتی ابهام زیادی را در بر میگیرد.
نمونهگیری گلوله برفی به محققان کمک میکند تا در مواقعی که یافتن نمونه دشوار است، آن را پیدا کنند. محققان از این تکنیک زمانی استفاده میکنند که حجم نمونه کوچک است و به راحتی در دسترس نیست. این سیستم نمونهگیری مانند برنامه ارجاع عمل میکند. هنگامی که محققان افراد مناسبی را پیدا کردند، از آنها درخواست کمک میکند تا افراد مشابه را پیدا کنند تا نمونهای با حجم قابل توجه تشکیل دهند.
مثالهای نمونهگیری غیر احتمالی
در اینجا سه مثال ساده از نمونهگیری غیر احتمالی برای درک بهتر موضوع آورده شده است.
یک نمونه از نمونهگیری در دسترس، استفاده از دانشجویان داوطلبی است که برای محقق شناخته شده هستند. محققان میتوانند پرسشنامه را برای دانشجویانی که متعلق به یک مدرسه، کالج یا دانشگاه خاص هستند ارسال کنند و به عنوان نمونه عمل کنند.
در یک سازمان، برای مطالعه اهداف شغلی ۵۰۰ کارمند، از نظر فنی، نمونه انتخاب شده باید تعداد متناسبی از مردان و زنان داشته باشد. به این معنی که باید ۲۵۰ مرد و ۲۵۰ زن وجود داشته باشد. از آنجایی که این امر بعید است، محقق گروهها یا اقشار را با استفاده از نمونهگیری سهمیهای انتخاب میکند.
محققان همچنین از این نوع نمونهگیری برای انجام تحقیقاتی که شامل یک بیماری خاص در بیماران یا یک بیماری نادر است، استفاده میکنند. محققان میتوانند از افراد مورد مطالعه برای ارجاع به سایر افراد مبتلا به همان بیماری کمک بگیرند تا یک نمونه ذهنی برای انجام مطالعه تشکیل دهند.
چه زمانی از نمونهگیری غیراحتمالی استفاده کنیم؟
از این نوع نمونهگیری برای نشان دادن وجود یک ویژگی یا صفت خاص در یک جمعیت استفاده کنید.
محققان به طور گسترده از روش نمونهگیری غیراحتمالی زمانی استفاده میکنند که قصد انجام تحقیقات کیفی، مطالعات آزمایشی یا تحقیقات اکتشافی را دارند.
محققان زمانی از این روش استفاده میکنند که زمان محدودی برای انجام تحقیق دارند یا با محدودیتهای بودجه مواجه هستند.
وقتی محقق نیاز به بررسی این دارد که آیا یک موضوع خاص نیاز به تحلیل عمیق دارد یا خیر، از این روش استفاده میکند.
زمانی از آن استفاده کنید که قصد ندارید نتایجی را به دست آورید که به کل جمعیت تعمیم داده شود.
مزایای نمونهگیری غیراحتمالی
در اینجا مزایای استفاده از تکنیک غیراحتمالی آمده است.
تکنیکهای نمونهگیری غیراحتمالی روشی مناسبتر و کاربردیتر برای محققانی است که در دنیای واقعی نظرسنجی انجام میدهند. اگرچه آماردانان نمونهگیری احتمالی را ترجیح میدهند زیرا دادهها را به شکل اعداد ارائه میدهد، اما اگر به درستی انجام شود، میتواند نتایجی با کیفیت مشابه یا حتی یکسان ایجاد کند و از خطاهای نمونهگیری جلوگیری کند.
دریافت پاسخ با استفاده از نمونهگیری غیراحتمالی سریعتر و مقرون به صرفهتر از نمونهگیری احتمالی است زیرا نمونه برای محقق شناخته شده است. پاسخدهندگان در مقایسه با افرادی که به طور تصادفی انتخاب میشوند، سریعتر پاسخ میدهند زیرا انگیزه بالایی برای شرکت دارند.
تفاوت بین نمونهگیری غیر احتمالی و نمونهگیری احتمالی:
نمونه گیری غیراحتمالی | نمونه گیری احتمالی |
انتخاب نمونه بر اساس قضاوت ذهنی محقق | نمونه به صورت تصادفی انتخاب میشود. |
همه افراد شانس مساوی برای مشارکت ندارند. | همه افراد در جمعیت شانس مساوی برای انتخاب شدن دارند. |
محقق سوگیری نمونهگیری را در نظر نمیگیرد. | زمانی استفاده میشود که نیاز به کاهش سوگیری نمونهگیری باشد. |
زمانی مفید است که جمعیت دارای صفات مشابه باشد. | وقتی جمعیت متنوع باشد، مفید است. |
نمونه به طور دقیق نماینده جمعیت نیست. | برای ایجاد یک نمونه دقیق استفاده میشود. |
پیدا کردن پاسخ دهندگان آسان است. | پیدا کردن پاسخدهندگان مناسب کار آسانی نیست. |
پاسخگوی سوالات و نظرات شما هستیم